Nasıl ki bir eseri sağlamlaştırmak için çalmak yeterli olmuyorsa, gamlar için de aynı şey geçerlidir. Sadece çalarak gamları geçmek, parmakların zamanla gamlardan yeteri kadar verim alamamasına neden olabilir. Bunu önlemek için eserlerde yaptığımız gibi gamlara da çalışma yöntemlerini uygulayabiliriz.
Herhangi bir pasajı çalışırken kullandığımız çalışma yöntemlerinin, gam çalışırken nasıl olacağına gelin birlikte bakalım. 🙂
1. Gruplama yöntemi
Gam çalışırken uygulanabilecek çalışmalardan biridir. Gruplu çalışma sayesinde gamda parmakların yerleşimine uygun olarak pozisyonlar oturtulmuş olacak ve bu yöntemle yeterince çalışıldığında gam çalarken parmaklar kendiliğinden yerleşir hale gelecektir.
İlk yapmamız gereken, gamı, mantıklı bir şekilde, elimizin pozisyonuna ve parmak çevrimlerine uyacak halde gruplamak. Bu gruplama iki elde aynı notaları aynı grup içine alabileceği gibi, farklı gruplar halinde de olabilir. Örneğin Re bemol Majör’de “reb-mib, fa, solb-lab-sib, do, reb” gruplaması iki ele de uygunken, Do Majör’de sol el “do, re-mi-fa, sol, la-si, do” ve sağ el “do, re-mi, fa, sol-la-si, do” olarak gruplanacaktır.
2. Gidiş-dönüş yöntemi
Öncelikle küçük gruplarla başlanmalı, zamanla nota sayısı artırılmalıdır. Dönüşün yapılabilmesi için nota sayısının her zaman tekil olmasına dikkat edilmelidir. Örneğin Do Majör gamda ikili gidiş-dönüş do-re, mi-re şeklinde olacaktır. (Bütün grup arası geçişler bu köprü kalıbıyla olacaktır.) Re notasına geçebilmek için ise do-re-mi şeklinde üçlenecek ve ardından doğrudan re notasının gidiş-dönüş grubu başlayacaktır. Yani; do-re-mi-re, do-re-mi-re, do-re-mi, re-mi-fa-mi, re-mi-fa-mi, re-mi-fa vb.
3. Ritmik çalışma
Bu çalışmada noktalı ritimleri uyguluyoruz. Noktalı sekizlik ve onaltılık ile onaltılık ve noktalı sekizlik şeklinde çalışıyoruz.
4. Tekrarlı çalışma
- Tekrarlı çalışmada notalar ikili gruplar halinde tekrarlanır ve her zaman grubun tekrarında sonda kalan notadan bir sonraki ile başlar. Örneğin Do Majör 1 oktav gamda şöyle olacaktır; do-re-do-re, mi-re-mi-re, mi-fa-mi-fa, sol-fa-sol-fa, sol-la-sol-la, si-la-si-la, si-do-si-do | si-do-si-do, si-la-si-la, sol-la-sol-la, sol-fa-sol-fa, mi-fa-mi-fa, mi-re-mi-re, do-re-do-re, do.
- Diğer bir tekrarlı çalışma, dörtlü grup içinden iki notanın kendi içinde tekrarından oluşmaktadır.
Tekrarlanan notalar onaltılık değerde, kalan iki nota sekizlik değerde düşünülmelidir. Örneğin Do Majör gamında bu çalışma şu şekilde olacaktır: do-re-do-re, mi, fa; do, re-mi-re-mi, fa; do, re, mi-fa-mi-fa.
5. Hızlı-yavaş çalışma
Bu çalışmada ilk dörtlü grup hızlı, ikinci dörtlü yavaş; tam tersi olarak ise ilk dörtlü yavaş, ikinci dörtlü hızlı çalınır. Metronomla çalışılmalı, bir vuruşuna yavaş kısımda iki nota, hızlıda ise dört nota gelecek şekilde çalınmalıdır. Tempo kademeli şekilde artırılmalıdır.
6. Simetrik çalışma
Bu çalışmada iki el de aynı notaya yerleştirilir ve sol el aşağı, sağ el yukarı hareket eder. Parmak numaraları bazı gamlarda birebir simetrik halde ilerlerken diğerlerinde farklı gelmektedir.