Arpej nedir?
Bir akorun seslerinin sırayla çalınmasıyla oluşan kırık akora “arpej” denir. 5/3 akorundan oluşan arpejlerin notalarının dizilimine göre üç çeşidi vardır: Kök arpej (5/3), birinci çevrim (6) ve ikinci çevrim (6/4).
Akorun sesleri arasındaki bağ, akorun kurulumunu ve hangi cins olduğunu belirler:
- 5/3 akor: Üç farklı notadan oluşur. Aralarında üçlü aralık vardır. [Örn. do-mi (üçlü aralık) ve mi-sol (üçlü aralık) birleşimi bize do-mi-sol akorunu verir.] İki adet üçlü aralıktan oluşan akorlar, akorun kök halini verir.
- 6 akor: Kök akorun birinci çevrimidir. Alt sesin yukarı alınması şeklinde akılda tutulabilir. Sırasıyla üçlü ve dörtlü aralıktan oluşur. [Örn. mi-sol (üçlü aralık) ve sol-do (dörtlü aralık) birleşimi mi-sol-do şeklinde altı akorunu vermektedir.]
- 6/4 akor: Kök akorun ikinci çevrimidir. Sırasıyla dörtlü ve üçlü aralıktan oluşur. [Örn. sol-do (dörtlü aralık) ve do-mi (üçlü aralık) birleşimi sol-do-mi altı dört akorunu verir.]
Re bemol Majör kök arpej hangi seslerden oluşur ve hangi parmak numaralarıyla çalınır?
Re bemol Majör kök arpeji re♭-fa-la♭-re♭ seslerinden oluşur. Parmak numaraları aşağıdaki gibidir:
Sağ el (1 oktav) > 2 1 2 4
Sol el (1 oktav) > 2 1 4 2
Sağ el (2 oktav) > 2 1 2 4 1 2 4
Sol el (2 oktav) > 2 1 4 2 1 4 2
Re bemol Majör birinci çevrim arpej hangi seslerden oluşur ve hangi parmak numaralarıyla çalınır?
Re bemol Majör birinci çevrim arpej, fa-la♭-re♭-fa seslerinden oluşur. Parmak numaraları şu şekildedir:
Sağ el (1 oktav) > 1 2 4 5
Sol el (1 oktav) > 5 4 2 1
Sağ el (2 oktav) > 1 2 4 1 2 4 5
Sol el (2 oktav) > 5 4 2 1 4 2 1
Re bemol Majör ikinci çevrim arpej hangi seslerden oluşur ve hangi parmak numaralarıyla çalınır?
Re bemol Majör ikinci çevrim arpej, la♭-re♭-fa-la♭ seslerinden oluşur. Parmak numaraları aşağıdaki gibidir:
Sağ el (1 oktav) > 2 4 1 2
Sol el (1 oktav) > 4 2 1 2
Sağ el (2 oktav) > 2 4 1 2 4 1 2
Sol el (2 oktav) > 4 2 1 4 2 1 2
Arpej çalışırken dikkat edilmesi gereken konular
- El pozisyonu: El pozisyonu merkezi olmalı; el, tuşların ne ucunda ne de dibinde tutulmalıdır. Her parmak, elin doğal pozisyonu göz önünde bulundurularak, tuş üzerinde basması gerektiği yere yerleştirilmelidir. Daha fazla bilgi için bknz. https://www.bilgesukaraca.com.tr/piyanoda-el-pozisyonu/
- Parmak numaraları: Gamın parmak numaralarına kesinlikle uyulmalıdır. Numaraları oturtmak için iki el ayrı çalışılabilir.
- Başparmak geçişleri: Sonrasında gelen parmak tuşa bastığında, başparmak üçüncü parmağın altından geçmek için hareketine başlamalıdır. Alttan (3-1 ve 4-1 geçişleri) veya üstten (1-3 ve 1-4 geçişleri) parmak geçişlerinde hareketi gerçekleştiren parmağın klavyede kendi yerine konması önemlidir. Daha fazla bilgi için bknz. https://www.bilgesukaraca.com.tr/piyanoda-basparmagi-kuvvetlendirmek-icin-etkili-calisma-yontemleri/